Ik wens…

Advies van de psy

Hedendaagse assertiviteit: waarom kunnen

/ Door Gerd Goovaerts / Ontmoetingen

Hedendaagse assertiviteit: waarom kunnen

Op de vraag hoe ze zich daarbij voelen varieert het antwoord van ‘lastig’, ‘kwaad op mezelf’, ‘kwaad op degene die mij in zo’n parket zet’, tot zelfs “inwendig opgekropt woedend” en “depressief”.

Wat is er mis met het woord “nee”? Er wordt vaak van uitgegaan dat het “nee-“antwoord per definitie kwetst, teleurstelt, het eigen imago naar beneden haalt. Want automatisch ben je een spelbreker, iemand die de verwachtingen niet inlost, een moeilijke. ’t Is zo aangenaam om sympathiek gevonden  te worden.

Merkwaardig genoeg stellen de meeste “altijd ja-zeggers” vast dat ze niet zo naar waarde geschat worden als ze zelf zouden willen. Als ik dan vraag “zeggen de anderen tegen jou ook altijd ja?” wordt er meestal  heftig ontkennend gereageerd, met nauwelijks verborgen verontwaardiging. Op zo’n moment opent men de kosten en batenbalans van deze vriendschap, en stelt men met lede ogen en niet-begrijpen vast dat er toch wel een groot onevenwicht is in de onderlinge verhouding als het op inwilligen van verzoeken aankomt. “Ze moeten mij maar iets vragen, en ik zorg ervoor  dat ik het kan doen, maar als ik iets vraag kan het niet “, is een veelgehoorde opmerking.

In mijn assertiviteitstrainingen hoor ik al ettelijke jaren hoe mensen  beleefd en niet beleefd druk zetten op anderen, vaak zonder  het zelf te beseffen, maar meestal met grote effectiviteit.

Daarom is het zo belangrijk om zelf te kunnen kiezen in het antwoord dat je geeft op een verzoek. Degene die niet manipulatief is ingesteld zal een weigering des te meer appreciëren, en degene die dat wél is hoeft zo niet beloond te worden voor manipulatief gedrag.

 

De ware betekenis van “nee” kunnen zeggen ligt in het kracht geven aan “ja”.

Wie altijd instemt, devalueert daarmee de betekenis van deze “ja”.  In deze tijd, waarbij mensen overladen worden met mogelijkheden, keuzes, en vaak kampen met tijdsgebrek, is altijd “ja” zeggen niet geloofwaardig.

Nee heeft echter een negatieve bijklank en wordt nogal eens geïnterpreteerd als egoïsme. Maar zonder het vermogen om nee te kunnen zeggen verliezen we de mogelijkheid om  efficiënt manager over ons eigen leven te zijn.

 

Zelf ben ik zeer wantrouwig naar mensen die altijd beschikbaar zijn, omdat ik weet dat dit niet realistisch  is, en dus ook niet kan. Het is dan een kwestie van tijd vooraleer zo  iemand in mij teleurgesteld is, en mij op minder of  meer uitgesproken manier gaat laten  voelen hoeveel tijd er al “opgeofferd” is, wat er allemaal op ongelegen momenten gebeurd is, kortom, wat er al voor mij gedaan is, en wat ik niet op het juiste moment “terugdoe”.

Zo creëert men stoorzenders in contacten die veel aan kwaliteit zouden winnen, indien men zou kunnen “nee” zeggen.

 

Wanneer men gewoon is altijd klaar te staan met een “ja”, is het niet eenvoudig om met zorg voor het behoud van goeie contacten over te schakelen naar een “nee”.

Vandaar enkele tips:

-          Let op met “ja, maar het gaat niet”, want de luisteraar hoort eerst een toestemming en gaat daarop verder.

-          Traag reageren, eventueel de vraag herhalen….dit geeft aan dat een “ja” niet meer vanzelfsprekend is. Het kan dan gemakkelijker zijn over te gaan tot:

-          “ Deze keer moet ik je teleurstellen”

-          “Je hebt geluk, deze keer gaat het wel, maar vraag zoiets in het vervolg wel vroeger”, wanneer er zoals meestal weer op het laatste nippertje iets gevraagd wordt en je al iedere keer hebt ingewilligd en weigeren ineens een te grote stap is.

-          “nu is het heel ongelegen”, klinkt al minder cru dan ‘nee, nu niet’.

-          “dat moet ik eens nakijken” op vragen of je “…iets te doen  hebt…”, want je weet tenslotte niet waarover het gaat op voorhand, en op die manier kan je in beide richtingen bijsturen.

-          “Ik heb al andere plannen”

Voor een goeie geestelijke en lichamelijke gezondheid is het heel belangrijk dat men zijn eigen keuzes kan maken, en dan vooral zoveel mogelijk zelf kan beslissen aan wie en wat men energie en tijd spendeert.

 

Gerd Goovaerts

“Hedendaagse assertiviteitstraining: basisprogramma”, bij Goovaerts & Heusdens

 

 

Gerd Goovaerts -

Gerd Goovaerts

Brusselsesteenweg 96 - 2800 Mechelen
Gepubliceerde artikelen : 2


Publieken : Adulte